Adultery उमलत्या शरीराची धुम्मस!

[abhisngh21]

उमलत्या शरीराची धुम्मस!

​

 

[abhisngh21]

उमलत्या शरीराची धुम्मस!

​

शरीराचे सोहळे साजरे करण्यासाठी उत्सुक असणार्*या तारुण्याच्या लैंगिक वर्तनाबद्दल त्यांच्याशी बोलण्याची जबाबदारी आपण स्वीकारणार आहोत का?

आमचं गेल्या तीन वर्षांपासून अफेअर होतं. पहिल्यांदा आम्ही एकत्र आलो तेव्हा मी जरा संकोचले होते. यातून काही गडबड झाली तर ही भीती मला होती. पण त्यानं कॉन्डोम वापरायचं ठरवलं आणि आम्ही एकत्र आलो. सुरुवातीचा संकोच गळून पडला. मग मला ओढच लागली. सतत त्याच्या मिठीत असावं असं वाटायला लागलं. गेल्या तीन वर्षांत आम्ही अनेकदा एकत्र आलो. कसलीही गडबड होऊ दिली नाही. पण आता आमचं लग्न होईल असं दिसत नाही. जात वेगळी आहे आणि घरच्यांच्या विरोधात जायची, पळून जायची माझ्यात धमक नाही. त्यामुळे आमचं प्रेम, आम्ही एकमेकांच्या सहवासात घालवलेले दिवस सारं काही इथेच संपून जाणार. परक्या माणसाशी उद्या लग्न करावं लागणार. मी व्हर्जिन नाही हे त्याला कळलं तर? आणि त्याच्या सहवासात मी मनापासून एकरूप होऊ शकले नाही तर? माझी पुरती गोची झालेली आहे.

- एमबीएच्या पहिल्या वर्षात शिकणारी शिल्पा सांगते.

मी शाळेत होतो. दहावीला. आमच्या शेजारी एक मुलगा राहायचा. तो माझ्यापेक्षा वयानं मोठा होता. एकदा मी घरी एकटाच असताना तो आला. आम्ही गप्पा मारल्या. असं एकदोनदा झालं. तो दरवेळी माझ्या घरी कुणी नसताना यायचा. एकदा आमच्यात तसलं काहीबाही झालं. मी खूप घाबरलो. तो म्हणाला, घाबरू नकोस, काहीही होणार नाही. आणि कुणाला संागू नकोस. मीही गप्प राहिलो. दहावीची परिक्षा संपेस्तोवर पुन्हा आमच्यात तसं काही झालं नाही. परीक्षा संपली. मार्कही चांगले मिळाले म्हणून मग मी सायन्सला गेलो. त्याचं आणि माझं कॉलेज एकच होतं. त्यामुळे अनेकदा येणं-जाणं एकत्र व्हायचं. त्यात कधीतरी एकदा त्यानं माझ्याशी जवळीक साधण्याचा प्रयत्न केला. मीही नकार देऊ शकलो नाही. मग आम्हाला अशा गोष्टींची सवयच लागली. इच्छा झाली की आम्ही भेटायचो. आमच्या अशा संबंधांचा कुणाला संशय येण्याचा प्रश्नच नव्हता. पुढे त्याला एक मैत्रीण म्हणजे गर्लफ्रेंडही मिळाली. तरीही अधूनमधून आम्ही एकत्र यायचो. त्याचं कॉलेज संपल्यानंतर तो नोकरीसाठी दुसर्*या शहरात निघून गेला. पुढे त्या मैत्रिणीबरोबर त्याचं लग्नही झालं आणि आमचा संपर्क पूर्णपणे संपला. पण मी भिरभिरलो. मी समलिंगी नाही, पण लैंगिक संबंधाची ओढ मला रोखता येत नव्हती. पुढचं शिक्षण घेण्यासाठी मीही दुसर्*या शहरात गेलो. तिथे माझ्यासारख्याच काही तरुणांची माझी ओळख झाली आणि माझे संबंध चालू राहिले. त्यातल्या कुणाबरोबरही माझी भावनिक गुंतवणूक नाहीये. माझं अजून शिक्षण चालू आहे. पण पुढे नोकरी, मग लग्न! मी समलिंगी नाही हे मला माहीत आहे. मला माझ्या या सवयीतून बाहेर पडायचं आहे, पण कसं ते समजत नाही.
- इंजिनियरिंगला असणारा विलास सांगतो.
आम्ही प्रेमात होतो. एकदा त्याच्या घरी सहज गेले तर तो एकटाच होता. जे व्हायला नको ते झालं. भानावर आल्यानंतर लक्षात आलं, आपण कसलंच प्रिकॉशन वापरलं नाही. तो म्हणाला, मेडिकलमध्ये जा, आयपिल घे. विषय संपला. मलाही तो पर्याय सोपा वाटला. मी आयपिल घेऊन टाकली. आम्ही वरचेवर एकमेकांच्या जवळ यायचो आणि प्रत्येक वेळी मी आयपिल घ्यायचे. गेल्या वर्षभरात मी जवळपास आठ-दहा वेळा आयपिल्स घेतल्या आहेत. आता मला भीती वाटते आहे, की त्याचा माझ्या शरीरावर काही विपरीत परिणाम तर होणार नाही ना? आम्ही कुठल्याही वैद्यकीय सल्ल्याशिवाय या गोळ्या घेतल्या होत्या. माझ्या पाळीचं चक्र विस्कळीत झालेलं आहे. त्याचा त्रासही मला व्हायला लागला आहे. मला भीती वाटते ती भविष्यातील माझ्या लैंगिक जीवनावर आणि गर्भारपणावर काही परिणाम होईल का?
- बी.ए.च्या पहिल्या वर्षाला शिकणारी मेघा सांगते.

तिची इच्छा होती आम्ही एकत्र यावं. तसं ते मलाही वाटत होतं, पण ती कशी रिऍक्ट होईल याची खात्री वाटत नव्हती. मी तिला असं काही म्हटलं आणि तिनं त्याचा वेगळाच अर्थ काढला तर? अशी मला भीती वाटत होती. पण तसं काही झालं नाही. गेले तीन वर्षं आम्ही एकत्र आहोत. पण तिला विचारण्याची माझी हिंमतच होत नव्हती. उलट आता असं वाटतंय, ती बहुधा माझ्या पुढाकाराची वाटच बघत होती. मला इतके दिवस वाटायचं, या गोष्टींची ओढ फक्त आम्हा तरुणांनाच असते, पण असं नाहीये. ही ओढ तरुणींमध्येही तितकीच असते. आज आम्ही एकमेकांचे भाविनक आधार तर आहोतच, पण त्याचबरोबर एकमेकांच्या शरीराचे सजग सोबतीही आहोत. हे नातं कालही खूप सुंदर होतं, पण आज आम्ही सर्वार्थानं एकत्र आल्यानंतर ते अधिक आनंददायी झालेलं आहे. वी आर हॅपी विथ इच अदर. शिक्षण संपली, नोकरी सुरू झाली की लग्न करणार आहोत हे नक्की!
- बी. कॉमच्या दुसर्*या वर्षात शिकणार्*या अमितने सांगितलं.

तरुण-तरुणींच्या लैंगिक जीवनाचं वास्तव काय आहे हे समजून घेताना शिल्पा, विलास, मेघना आणि अमितसारखे कितीतरी जण मला भेटले. अनेेक वर्षं भेटत आहेत. लोकमतमध्ये तरुणांच्या प्रेमजीवनाविषयी सदर लेखन करायचं म्हणून सुरू झालेला प्रवास आजही चालू आहे. १३ ते २३ या वयोगटातल्या तरुण मुलींच्या भावविश्वातले अनसेन्सॉर्ड अनुभव समजून घेताना, तरुणांच्या प्रेमजीवनाबद्दल, त्यातल्या ताण-तणावांबद्दल, नात्यांकडे बघण्याच्या दृष्टिकोनाबद्दल जशा नवनवीन गोष्टी समजत होत्या त्याचप्रमाणे तरुणांच्या लैंगिक वर्तनाबद्दल, त्यातल्या कुतूहलापासून घुसमटीपर्यंत अनेक बाबी समोर येत होत्या. गेल्या पाच वर्षांत सदराच्या आणि पुस्तकाच्या निमित्ताने तयार झालेला तरुणाईतला संपर्क लैंगिक जीवनासारख्या न बोलण्याच्या विषयाबद्दलची त्यांची मतं, त्यांचे अनुभव, घुसमटीचे क्षण असं सारं काही माझ्यापर्यंत पोचवत असतो. याच संपर्कातून दोन मूलभूत गैरसमज आपल्या समाजानं अजूनही पोसलेले आहेत असे दिसतं. पहिला म्हणजे विवाहपूर्व लैंगिक संबंध हा निव्वळ पाश्चात्त्य संस्कृतीचा खुळचटपणा आहे. आणि आपल्या घरा-दारात वावरणारी आपली तारुण्यानं मुसमुसलेली पोरं असलं काही करत नाहीत, त्याच्या भानगडीत पडत नाहीत. इतकंच कशाला पण माझ्या कामाचा आणि अभ्यासाचा भाग म्हणून मी जेव्हा पालकांशी याविषयावर बोलते त्यावेळी, हो हल्ली हे सगळं चालतं पण आमची मुलं तसलं काही करणारी नाहीत. असला टिपिकल स्वर ते लावतात. म्हणजे लग्न न झालेल्या तरुण मुला-मुलींचं स्वतंत्र लैंगिक जीवन आहे हे ते मान्य करतात, पण त्यांच्या घरात तसलं काही चालत नाही अशी स्वतःचीच फसवणूक करून स्वतःला दिलासा द्यायला ते विसरत नाहीत. आणि दुसरा मोठ्ठा गैरसमज आपल्या समाजानं पोसलेला आहे तो म्हणजे हे असलं सगळं उच्चंभ्रूंच्या नाहीतर एकदम झोपडपट्टीवाल्यांच्या पोरा-पोरींमध्ये असतं, मध्यमवर्गीय तरुण-तरुणी असलं काही करत नाही. ते त्यांच्या संस्कारात बसत नाही. मध्यमवर्गीय संस्काराची चौकट मोडून शरीराचे सोहळे साजरे करण्यासाठी ते आसुसलेले नसतात.

गेल्या पाच-सहा वर्षांपासून या विषयात काम करताना जाणवलं की हे दोन्ही समज नुसतेच फोल, खोटे नाहीत तर आपल्या समाजासाठी अत्यंत धोकादायक आहेत. कारण मुळात दोन्ही गैरसमजुतींमुळे आपण आपल्याच समाजातल्या तरुणाईच्या जगण्यातल्या एका अत्यंत महत्त्वाच्या वास्तवापासून स्वतःला तोडून टाकतो. त्यामुळे त्या वास्तवाशी संबंधित असणारे समज-गैरसमज, त्यातला ताण, वेदना, असहायता आपल्यापर्यंत कधीच पोचत नाही. समलिंगी नसूनही समलिंगीसंबंधात अडकून पडलेला विलास हे काही आपल्या समाजातल्या तरुणांमधलं दुर्मिळ उदाहरण नाही. तारुण्याच्या उंबरठ्यावर असले निसरडे क्षण अनेकांच्या वाट्याला येतात. शरीराची नव्याने होणारी ओळख, त्यातच शरीरात होणारे बदल यामुळे निर्माण होणारी लैंगिक ओढ या सगळ्या गुंतागुंतीत शरीराची ओढ शमवण्याची संधी मिळाली तर ती नाकारली जातेच असं नाही. ही संधी जशी मुलगा-मुलगी यांना मिळते तशीच ती काही वेळा मुलगा-मुलगा आणि मुलगी-मुलगी यांनाही मिळते आणि समलिंगी संबंध निर्माण होतात. जे निसर्गतः समलिंगी असतात ते वगळता इतरांसाठी असे संबंध म्हणजे समाजाच्या डोळ्यात धूळ फेकून स्वतःच्या गरजांसाठी, त्यातल्या थ्रिल करता, उत्सुकतेपोटी केलेले प्रयोग असतात.

मुळात लैंगिकता हा आपल्याकडे न बोलण्याचाच विषय आहे. इतका की अजूनही लग्न झालं की सगळं कळेलच या मुद्द्यावर हा विषय सोडून दिला जातो. ऐन तारुण्यात पर्दापण करणार्*या मुला-मुलींना त्यांच्या शरीरात होणार्*या बदलांबद्दल, त्यामुळे त्यांच्या भावनेत आणि मानसिकतेत होणार्*या बदलांबद्दल कुणीही काहीही सांगत नाही. पाळी आलेल्या मुलींना आजही 'आता मुलांपासून चार हात लांब' किंवा 'असुरक्षित संबंध आले तर पाळी चुकते' इतकंच सांगितलं जातं. पण स्वतःच्या बदलणार्*या शरीराची ओळख, त्या शरीराचा सन्मान, आपल्याच शरीराशी मैत्री, बदलत्या शरीराबरोबर मनात म्हणजे भावनांमध्ये होणारे बदल, भिन्नलिंगी व्यक्तीबद्दल वाटणारं आकर्षण, स्पर्शाची ओढ याविषयी सांगण्याची तसदी कुणीही घेत नाही. असुरक्षित संबंध म्हणजे नेमकं काय हेही अनेकांना माहीत नसतं.

इतकं सगळं अज्ञान घेऊन भावनेच्या आवेगात अनेकांमध्ये संबंध घडतात.

कॉलेजमध्ये गेल्यानंतर गर्लफ्रेंड-बॉयफ्रेंड असलाच पाहिजे असा अलिखित नियम बनला आहे. प्रेमसंबंध असतील तर शारीरिक जवळीक असलीच पाहिजे असाही नियम आहे. जितके दिवस प्रेमप्रकरण चालतं त्यात स्कोअर किती होता याचे अपडेट्स मित्रमैत्रिणींना द्यावे लागतात, त्याचं पिअर प्रेशर अनेकदा असतं. त्यामुळे लैंगिक नात्याचा आनंद, एकमेकांच्या सहवासातील सुख, लैंगिक जीवनातील जबाबदारी आदी गोष्टींचा मिसरूड फुटण्याच्या वयात काहीही संबंध नसतो. इथे असतो तो सगळा घिसाडघाईचा मामला.
एकदा एका महाविद्यालयीन युवतीने तिचा अनुभव शेअर केला होता. मी म्हणाली, मी बारावीत होते तेव्हा माझ्या बॉयफ्रेंडबरोबर माझे संबंध झाले. मला फार कुतूहल आणि ओढ. त्यातून ते सगळं घडलं. आनंद, समाधान असलं काही माझ्यातरी वाट्याला आलं नाही. वेदना मात्र खूप झाल्या. आता वाटतं, तेव्हा माझ्याशी कुणी बोललं असतं तर? मला वाटतं माझं शरीर त्यासाठी आसुसलेलं होतं, पण मन तयार नव्हतं. आणि मन तयार नसेल तर शरीर साथ कशी देईल?

मुळातच लैंगिक जीवनात आनंद घेणं आणि देणं या दोन मूलभूत गोष्टींचा समावेश असतो, त्यात 'वर्तन जबाबदारी' असते याची जाणीव तरुण वयात असतेच असं नाही. कारण त्याबद्दल या मुलांशी कुणीही काहीही बोलत नाही. लैंगिक वर्तनातल्या नाजूक पैलूंची ओळख करून देत नाही. जबाबदारीची जाणीव करून देत नाही.
मग काय, असलेल्या-नसलेल्या अर्धवट माहितीच्या बळावर गोष्टी घडतात.
अनेक तरुण-तरुणींना मुळातच लैंगिक संबंधांची ओढ अधिक असते. ती त्यांच्या वाढलेल्या शरीराची गरज असते. अशा वेळी वन नाईट स्टॅण्ड किंवा ब्लाईंड डेटपेक्षा प्रियकर-प्रेयसी किंवा मित्र-मैत्रिणी हा पर्याय त्यांना अधिक सुरक्षित वाटतो. प्रेम असेल तर त्यात या गोष्टी अविभाज्य असतात. पण हल्ली प्रेमबिम नसतानाही निव्वळ एकमेकांच्या शारीरिक-मानसिक गरजा पूर्ण करण्यासाठी एकमेकांबरोबर असणारे मित्रमैत्रिणीही दिसायला लागले आहेत, ज्याला फ्रेण्डस विथ बेनिफिट म्हणतात. आयुष्याचा जोडीदार, मावळत्या सूर्याला साक्ष ठेवून घेतलेल्या आणाभाका असली काहीही भानगड यात असत नाही. दोघांसाठीही गोष्टी अगदी स्पष्ट असतात. पण अशा केसेसमध्ये अनेकदा तो आणि ती मधला कुणीतरी एक दुसर्*यात भावनिक पातळीवरही गुंतून पडतो किंवा प्रेमातही पडतो. अशावेळी दुसर्*याच्या भावना जर गरजेपुरत्याच असतील तर मात्र भलताच घोळ होऊन बसतो. अशा प्रकारे स्वतःच्या नात्याचा विचार करणे लग्नापर्यंत किंवा तशा प्रकारच्या कुठल्याही दीर्घकालीन वचनामध्ये बांधलेले अजून तरी मला भेटलेले नाहीत.

तरुणाईबरोबर काम करताना अजूक एक गोष्ट जाणवते ती म्हणजे लैंगिकतेबद्दलचं शरीरशास्त्र आणि मानसशास्त्र नीटसं माहीत नसलं तरी पोर्नोग्राफिक साईटस्ने लैंगिक वर्तनाच्या भलत्याच बाजूबद्दलचं ज्ञान वाढवलं आहे. तरुण आणि तरुणी या दोघांच्याही आयुष्यात पोर्नोग्राफिक साईटस्चा शिरकाव आहे. तरुणांच्या लैंगिक वर्तनावर त्याचा प्रभाव अधिक आहे, पण तरुणी तसल्या साईटस् बघतच नाहीत असं काही उरलेलं नाही. त्यामुळे तिथे जे काही दाखवलं जातं, त्यातल्या गोष्टी करून बघण्याच्या नादातही अनेकदा सुरक्षित किंवा असुरक्षित लैंगिक संबंध घडतात.
आपल्या समाजातल्या तरुण-तरुणींच्या लैंगिक गरजा, स्वतःच्या लैंगिकतेकडे बघण्याचा त्यांचा दृष्टिकोन झपाट्याने बदलतो आहे हे आपण समजून घेणं अत्यावश्यक आहे. जोवर या गोष्टी समजून घेऊन समाज म्हणून आपण मान्य करीत नाही तोवर बदललेल्या लैंगिक वर्तनातून निर्माण होणारे प्रश्न आपल्याला सोडवता येणार नाहीत. मुंबईस्थित इंटरनॅशनल इन्स्टिट्यूट फॉर पॉप्युलेशन सायन्स आणि नवी दिल्लीच्या पॉप्युलेशन कौन्सिल या दोन संस्थांच्या वतीने काही वर्षांपूर्वी एक अभ्यास करण्यात आला होता. पुढे तो प्रकाशितही करण्यात आला होता. या अभ्यासाचं नाव होतं 'द युथ इन इंडिया ः सिच्युएशन अँड नीड्स'. देशभरात प्रथमच १५ ते २९ वयोगटातल्या (लग्न झालेल्या आणि न झालेल्या) तरुण मुलामुलींचं सर्वेक्षण याद्वारे करण्यात आलं होतं.

नातेसंबंध, लैंगिक संबंध, मानसिक-शारीरिक विकार, शिक्षण आणि बेरोजगारी, कामातले बदल आणि संधी, सामाजिक भान यासारख्या विषयांचा बहुअंगी अभ्यास यानिमित्ताने करण्यात आला आहे.

१३ ते २३ या माझ्या पुस्तकावर काम करत असताना हा प्रकाशित अभ्यास हाती लागला. विवाहपूर्व लैंगिक संबंध आपल्याकडे नसतात हा युक्तिवाद किती धादांत खोटा आहे हे या सर्वेक्षणातून दिसून येतं. फक्त महाराष्ट्रातील आकडेवारी पाहिली तर ३० टक्के तरुण आणि २४ टक्के तरुणी प्रेमाच्या नातेसंबंधांमध्ये गुंतून लैंगिक संबंधांच्या भावनिक-शारीरिक टप्प्यांपर्यंत जातात. लैंगिक संबंधाच्या अंतिम टप्प्यापर्यंत न जाता वारंवार शारीरिक जवळीक साधणार्*यांचं प्रमाण २३ टक्क्यांपर्यंत आहे तर १६ टक्के तरुण विवाहपूर्व शरीरसंबंध ठेवल्याचे मान्य करतात, असं हे सर्वेक्षण सांगतं. पण हे सारं करताना सुरक्षित संबंध, गरोदरपणा आणि एचआयव्हीसह लैंगिक आजाराची माहिती आणि त्यातला धोका याविषयी मात्र बरेचजण अनभिज्ञ असतात. इतकंच काय पण या सर्वेक्षणात असंही दिसून आलं आहे की पहिल्याच शरीरसंबंधात ती तरुणी गरोदर राहू शकते ही इतकी साधी माहितीही ५० टक्के पुरुषांना आणि ४६ टक्के स्त्रियांना नसते. एचआयव्ही या आजारापलीकडे इतर लैंगिक आजारांविषयीची जेमतेम २२ टक्के तरुणांनी ऐकलेलं आहे. मुलींमध्ये हे प्रमाण तर केवळ १५ टक्के इतकेच आहे. ९० टक्के तरुणांनी कंडोम वापराविषयी आणि गर्भनिरोधक उपायांविषयी ऐकलेले आहे (केवळ ऐकलेले, योग्य माहिती नाही) पण जेमतेम ४१ टक्के तरुणींच्या कानावरून ही माहिती गेली आहे. लैंगिक संबंधांबद्दल, त्यातल्या जबाबदारीबद्दल ७६ टक्के तरुणांना मित्रच काहीबाही शिकवतात तर ६० टक्के तरुण सांगतात की टीव्ही आणि इतर माध्यमातून ते ही माहिती चोरून मिळवतात. ३१ टक्के तरुण तर सर्रास पोर्नोग्राफिक साईट्सचीच मदत घेतात असंही हे सर्वेक्षण अधोरेखित करतो. या सर्वेक्षणात सहभागी झालेल्या तरुणाईतल्या ५० टक्के तरुणाईच्या मते लैंगिक शिक्षण दिलं गेलंच पाहिजे आणि पालकांपेक्षा शिक्षक अधिक योग्य पद्धतीने या विषयावर मुला-मुलींशी संवाद साधू शकतात.
तरुण वयात जसं आपण कुणाच्या तरी प्रेमात पडावं असं वाटत असतं, तसंच संग करण्याची इच्छा निर्माण होणं हीही अत्यंत नैसर्गिक आणि स्वाभाविक गोष्ट आहे. बदललेल्या काळात अशा संबंधांची शक्यताही प्रचंड वाढलेली आहे. म्हणूनच या विषयावर मोकळेपणानं बोलण्याची, तरुणाईला लैंगिकतेबद्दल सजग करण्याचीही आवश्यकता निर्माण झालेली आहे. माणसाचं सामाजिक आणि आर्थिक वर्तन जितकं महत्त्वाचं असतं तितकंच त्याचं लैंगिक वर्तनही महत्त्वाचं असतं. पण दुर्दैवाने आपल्याकडे तो अजूनही न बोलण्याचाच विषय आहे.
या लेखासाठी काही शिक्षकांना भेटत होते, तेव्हा इंग्रजी माध्यमातल्या एका शाळेतल्या शिक्षिकाबाईंनी नाव न लिहिण्याच्या अटीवर त्यांच्याच शाळेतील एक घडलेली घटना सांगितली. इयत्ता नववीतला मुलगा आणि मुलगी. ती दोघं शाळेच्याच प्रयोगशाळेत. आणि त्यांचेच मित्र बाहेर त्यांच्या संबंधांबद्दल कुणाला काही कळू नये म्हणून पहारा देत उभे. मी भेटले त्या शिक्षिकाबाईंच्याच डोळ्यादेखत सगळा प्रकार घडला. त्या मुलाला, मुलीला आणि त्यांच्या मित्रांना बाईंनी मुख्याध्यापकांसमोर उभं केलं. पण त्यांच्यावर कारवाई करण्यापेक्षा त्यांचं समुपदेशन केलं गेलं पाहिजे असं त्यांना वाटलं आणि त्या मुलांची रवानगी समुपदेशकांकडे झाली. शिक्षिकाबाई जुन्या, जाणत्या होत्या म्हणून त्यांनी मुलांना शिक्षा न करता, समुपदेशकाकडे पाठवण्याचा पर्याय निवडला... पण असं कितीदा होतं? घरातल्या टीव्हीपासून ते खोलीतल्या फक्त त्याच्या/तिच्यासाठी असलेल्या इंटरनेटपर्यंत सगळीकडे सगळं काही अगदी सहज उपलब्ध असताना, चुकीची माहिती चुकीच्या पद्धतीने त्यांच्या पुढ्यात येत असतानाही, आपल्याकडे मात्र सांस्कृतिक उमाळे आणून लैंगिक शिक्षणासारख्या मूलभूत गरजेच्या शिक्षणालाही विरोध होतो. त्याचं राजकीय भांडवलही होतं.

शाळकरी मुला-मुलींना शरीरसंबंधांंचं आकर्षण आहे. ते त्यांच्या वयानुसार खूप स्वाभाविकही आहे; पण त्यांच्याशी या विषयावर कुणीच मोकळेपणानं बोलत नाही. त्यांच्या प्रश्नांची उत्तरं त्यांनी कुठे शोधायची, ती त्यांना कशी मिळतील याबद्दलचं मार्गदर्शन आहे का?

आयपिल्सचा वापर नववी-दहावीत सुरू होतो. महाविद्यालयील जीवनात गेल्यानंतर इंटरनेटवर माहिती काढून मेडिकल अबॉर्शनच्या गोळ्या घेणार्*या तरुणी हे वास्तव आहे. कुठल्याही शहरातल्या कुठल्याही शाळेच्या, महाविद्यालयाच्या बाहेर जाऊन उभे राहा, प्रेमात असणार्*या तरुणांच्या जोड्या हमखास दिसतात. जवळपासच्या टेलिफोन बूथपाशी गेलं की कुणाच्या काय आणि कसल्या गप्पा चालू असतात याचा एक झटक्यात अंदाज येतो. त्यांच्या हालचालींवरून, शरीरभाषेवरून, आवाजातल्या चढउतारांवरून चटकन ओळखता येतात या गोष्टी. पण म्हणजे हे सगळे तरुण-तरुणी वाया गेलेले असतात का हो?

तारुण्याच्या उंबरठ्यावर त्यांना भिन्नलिंगी व्यक्तीचं आकर्षण नाही वाटणार तर कुणाचं वाटणार?

पण त्या आकर्षणाबद्दल, त्यापोठापाठ येणार्*या नात्यांबद्दल, अफेअर्सच्या नावाखाली होणार्*या शरीरसंबंधांबद्दल बोलण्याचं टाळून कसं चालेल? महाविद्यालयीन बॉइज आणि गर्लस् हॉस्टेलमधून होणार्*या दारू पार्ट्या आणि ग्रुप सेक्सचे प्रयोग हे वास्तव आहे, ज्याकडे डोळेझाक करणं समाज म्हणून फार धोकायदायक असू शकतं. लैंगिक उत्तेजना दाटली की त्याला मोकळी वाट करून देण्यासाठी निसर्गाने काही रचना मानवी शरीरात करून ठेवलेल्या आहेत. पण या रचनांकडे समाज रोगट वृत्तीने बघतो आणि येणार्*या पिढ्यांनाही त्याबद्दल सजग करत नाही. त्यामुळे नैसर्गिकपणे शरीरात उसळणार्*या लैंगिक उत्तेजना शमवण्यासाठी मग सामायिक हस्तमैथुनाचे प्रयोग हॉस्टेल्स, किंवा पालक घरात नसताना बंद खोल्यांआड होतात. त्यातून लैंगिक परफॉर्मन्स संदर्भातले न्यूनगंड तयार होतात आणि लैंगिक भावनांचा निचरा न झाल्यामुळे हिंसक भावनांना खतपाणी मिळण्यास सुरुवात होते. वर्ल्ड हेल्थ ऑर्गनायझेशनच्या एक सर्वेक्षणानुसार, तरुणाईला लैंगिक शिक्षण दिल्यास नको ते धाडसी प्रयोग करण्याची वृत्ती कमी होते. त्याचबरेाबर परिपक्व वयातच लैंगिक जीवनाची सुरुवात करण्यासाठी मुलं-मुली प्रवृत्त होतात. लैंगिक शिक्षण म्हजे जननेंद्रियांशी संबंधित प्रजननापुरती शास्त्रीय माहिती पुरवणं नाही तर त्याचबरोबर स्त्री-पुरुषांमधल्या लैंगिकतेमधला मूलभूत फरक, त्यांच्या लैंगिक गरजांमधला फरक, लैंगिक विकासाच्या सगळ्या टप्प्यांचं आणि अवस्थांचं शास्त्रोक्त शिक्षण आणि जबाबदार लैंगिक वर्तनाची माहिती देणं... या सगळ्याचा समावेश लैंगिक शिक्षणात असतो. एकमेकांच्या शरीराचा आनंद घेत असतानाच एकमेकांच्या शरीराचा आणि मनाचा सन्मान हा मुद्दा या सगळ्यात अत्यंत महत्त्वाचा असतो. प्रणयाच्या नात्यांमध्येही घुसलेली हिंसा बघितली की लैंगिक शिक्षणाची आवश्यकता तीव्रतेने जाणवून जाते. प्रेमात आकंठ बुडालेल्या, लैंगिक संंबंध असणार्*या स्त्री-पुरुषांच्या नात्यातही मानसिक-शारीरिक हिंसा शिरलेली आहे हे आपल्या समाजाचं कितीही नकोसं वाटलं तरी न टाळता येण्यासारखं वास्तव आहे. गोष्टींकडे दुर्लक्ष केलं किंवा त्यांच्याबद्दल चर्चाच केली नाही तर त्यांचं अस्तित्व पुसलं जातं असं नाही. उलट गुंते वाढत जातात.

मुळात या सगळ्या गोष्टी अचानक, हल्लीच्या पिढीतच घडायला लागल्या आहेत आणि पूर्वी असलं काही नव्हतं असं मानण्याचेही दिवस आता उरलेले नाहीत. या सगळ्या गोष्टी जितक्या आज आहेत, तितक्याच त्या पूर्वीही होत्या. फरक इतकाच आहे, की आज त्याबद्दल उघडपणे बोललं जातंय, समस्या आहेत हे मान्य करा, तरुणाईचं लैंगिक वर्तन बदललेलं आहे असं सांगितलं जातंय; पूर्वी या विषयावर अगदीच अळीमिळी गुपचिळी असायची. योनीशुचितेच्या कल्पना झपाट्याने बदलल्या आहेत. योनिशुचिता हा पूर्वी इतका जीवनमरणाचा प्रश्न नाही. अर्थात याबाबतीत आपण समाज म्हणून अजूनही बर्*यापैकी दुटप्पी आहोत. विवाहपूर्व लैंगिक संबंधांचं समर्थन करणारे पण लग्न करताना बायको मात्र व्हर्जिन असायला पाहिजे असा आग्रह धरणारे तरुण या संपूर्ण अभ्यासादरम्यान मला भेटले.

तसं बघायला गेलं तर तरुणाईचं लैंगिक वर्तन हा अत्यंत गुंतागुंतीचा आणि विविधस्तरीय विषय बनलेला आहे. मग तो शहरी भागातला तरुण असो वा ग्रामीण भागातला. नैतिकतेच्या तराजूत या सगळ्याला तोलण्यापेक्षा आणि लग्नाचं वय वाढलेलं असताना, लिव्ह इन रिलेशनशिप हा सरसकट पर्याय अजूनही नसताना, प्रेमात असणार्*या तरुणाईचे लैंगिक संबंध निर्माण होणार हे स्वाभाविक वास्तव आहे.
ते स्वीकारलेलंच बरं.

कारण जितक्या मोकळेपणानं आपण त्याचा स्वीकार करू, तितकीच या विषयाकडे बघण्याची सजग दृष्टी आपण आपल्या समाजातल्या तारुण्याला देऊ शकू. त्यातले धोके, निसरड्या वाटा समजावून सांगू शकू.
वाढत्या शरीरातून उफाळून येणार्*या इच्छा, गरजा, त्यातून होणारे लैंगिक संबंध आणि लैंगिक वर्तन म्हणजे निव्वळ शय्यासोबत नाही; हा त्यापलीकडे अधिक गंभीरपणे हाताळण्याचा विषय आहे. हेही समजावून सांगण्याची वेळ आता आली आहे.